Ahmet Pekel
Bilişim Dergisi (Sayı:195 – Ekim 2023)
Google aramalarınızı düşünün.
Google’da yaptığınız aramalarla istediğiniz bilgilere nasıl ulaşabildiğinizi düşünün.
Hangi sözcükleri yan yana kullandınız? Hangi sözcükleri diğerlerine öncelediniz. İlk sorgunuzda bulduklarınız ya da saatlerce uğraştıklarınız hangileriydi?
Saatlerce uğraştıklarınıza bakın, doğru girdilerle başlamamış olabilir misiniz?
Doğrudan ulaştıklarınız, doğru soruları sorduklarınız hangileri?
Bunu Google’da arama yaparken değil de yapay zekâ ile yaptığınızı düşünün.
Öyle girdiler veriniz ki yapay zekâ, bilgileri doğru bir şekilde aktarabilsin.
Yapay zekâya doğru yönerge verdinizse doğru yanıtları daha hızlı bir şekilde alacaksınız.
Siz bir istemde bulunacaksınız, yapay zekâ bunu değerlendirecek.
Bu bir yetenek olarak gelecekte aranan bir uğraş alanı olacak deniyor; adı da istem mühendisliği (prompt engineering) olarak geçiyor.
Yeni bir iş alanı…
Şu anda işe alma duyurularında Bilgisayar Bilimleri lisans derecesi ya da ilgili alandan mezuniyet tercih ediliyor.
Elbette yapay zekâ ile ilgili temel bilgilere sahip olunması da aranan özelliklerden.
Yazma ve iletişim becerileri de isteniyor.
Doğal dil işleme konusundaki deneyim artı bir özellik olarak kabul ediliyor.
İstem Mühendisleri yazılım geliştiricilerle birlikte çalışıyorlar, yazılımın etkili ve etkileşimli çalışmasına yardımcı oluyorlar.
Aslında yapılan insan bilgisayar etkileşimini sağlamaktan başka bir şey değil.
Yapay zekâyı daha verimli duruma getirmenin bir yolu.
Alana ilişkin güncel terimler ve Bilişimde Özenli Türkçe Topluluğumuzca verilen Türkçe karşılıklarını aşağıda paylaşıyorum.
Esenlik dileklerimle.
İstem Mühendisliği-Prompt Engineering İlgili Terim Karşılıkları
prompt engineering technique istem mühendisliği tekniği
prompt engineering tool istem mühendisliği aracı
prompt format istem biçimi
prompt injection istem yerleştirme
prompt injection attack istem yerleştirme saldırısı
prompt leaking istem sızıntısı
prompt tuning istem ayarlama
prompt-engineering technique istem mühendisliği tekniği
prompting to disclose uncertainty belirsizliği açıklamak için istemde bulunma
prune (v) budamak
pseudo-word sözde sözcük
public prompt genel istem
Q&A example soru yanıt örneği
reasoning ability akıl yürütme yeteneği
reasoning task akıl yürütme görevi
re-ordering words sözcükleri yeniden sıralama
retrieval-augmented generation geri almayla artırılmış üretim
roleplay a character bir karakteri canlandırma
segmentation mask bölütleme maskesi
self-consistency öztutarlılık
self-consistency decoding öztutarlılıklı kod çözme
self-refine özgeliştirme
state of the art son teknoloji
step-by-step adım adım
steps of reasoning akıl yürütme adımları
structured prompt yapılandırılmış istem
sub-problem alt problem
temporary bias geçici önyargı
temporary context geçici bağlam
text-to-audio model metinden sese dönüştürme modeli
text-to-image model metinden resme dönüştürme modeli
text-to-image prompt metinden resme dönüştürme istemi
text-to-image prompt database metinden resme dönüştürme istemi veritabanı
text-to-text model metinden metine dönüştürme modeli
text-to-text prompt database metinden metine dönüştürme istem veritabanı
textual inversion metni ters çevirme
token prediction jeton kestirimi
token prediction likelihood score jeton kestirimi olasılık puanı
token smuggling jeton kaçakçılığı
training dataset eğitim veri kümesi
tree-of-thought düşünce ağacı
tree-of-thought prompting düşünce ağacı istemi
trusted instruction güvenilir yönerge
trusted prompt güvenilir istem
uncertainty belirsizlik
vector database vektör veritabanı
word embedding sözcük yerleştirme
zero-shot prompting sıfır atışlı istem
zero-shot prompting technique sıfır atışlı istem tekniği